ਵੈਲਿੰਗਟਨ, 8 ਮਾਰਚ – ਕੋਵਿਡ -19 ਦੀ ਮਾਰ ਸਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਜਿੱਥੇ ਕਈ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬੰਦ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਹੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਲਗਭਗ 1 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਾਧੂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚੈੱਕਆਉਟ ‘ਤੇ ਬਿਹਤਰ ਕੀਮਤਾਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਣਜ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਡੇਵਿਡ ਕਲਾਰਕ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ 22 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਣਜ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੈਕਟਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਵਧੇਰੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕੀਮਤਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਕਦਮ ਵਜੋਂ ਸਰਕਾਰ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਸਾਈਟਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾਵੇਗੀ। ਕਲਾਰਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟਾਂ ਇੱਕ ਡੂਪੋਲੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਰਹੀ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟਾਂ ਦੁੱਗਣੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪੂੰਜੀ ਨਿਵੇਸ਼ ‘ਤੇ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਇੱਕ ਉਚਿੱਤ ਦਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਇਹ ਪੂਰੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਵਾਧੂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਲਾਰਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਦੇ ਹੋਏ ਥੋਕ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਆਚਾਰ ਸੰਹਿਤਾ, ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੇਗੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਸਮੇਤ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਗੇ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁਕਾਬਲਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਆਚਾਰ ਸੰਹਿਤਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕਾਮਰਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਚੇਅਰ ਅੰਨਾ ਰਾਲਿੰਗਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਫੂਡਸਟਫਸ (ਨਿਊ ਵਰਲਡ, ਪਾਕ’ਨਸੇਵ ਅਤੇ ਫੋਰ ਸਕੁਆਇਰ) ਅਤੇ ਵੂਲਵਰਥਸ (ਕਾਊਂਟਡਾਊਨ, ਸੁਪਰ ਵੈਲਿਊ ਅਤੇ ਫਰੈੱਸ਼ ਚੁਆਇਸ) ਨੇ ਡੂਪੋਲੀ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਰਕੀਟ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗਰੌਸਰੀ ਦੇ ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਵੂਲਵਰਥਸ ਐਨਜ਼ੈਡ ਅਤੇ ਫੂਡਸਟਫਸ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਚੁੱਪ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਖਲਾ ਜਾਂ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਵੂਲਵਰਥ ਅਤੇ ਫੂਡਸਟਫਸ ਦੀ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 80 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਮਾਰਕੀਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਵਲਿੰਗਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਣਜ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਨਾਲ ਸਬੂਤ ਦੇਖੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੈਕਟਰ ਓਨਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿੰਨਾ ਇਹ ਜੁਲਾਈ 2021 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਆਖ਼ਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਾਵਲਿੰਗਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਟੇਲ ਗਰੌਸਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਅਜਿਹੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੈ ਜੋ ਸੁਤੰਤਰ ਗਰੌਸਰੀ ਦੇ ਰਿਟੇਲ ਵਿਕ੍ਰੇਤਾਵਾਂ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣਗੇ।
ਰਿਪੋਰਟ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
* ਮੁੱਖ ਗਰੌਸਰੀ ਦੇ ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਗਰੌਸਰੀ ਦੀ ਆਚਾਰ ਸੰਹਿਤਾ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ
* ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧਿਤ ਇਕਰਾਰਨਾਮਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਲੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਕਰਾਰਨਾਮਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣਾ
* ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗਰੌਸਰੀ ਦੇ ਰਿਟੇਲਰ ਵੂਲਵਰਥ ਅਤੇ ਫੂਡਸਟਫਸ ਕੁੱਝ ਸੀਮਤ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਸਵੈਇੱਛਿਤ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਗਰੌਸਰੀ ਦੇ ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਨੂੰ ਥੋਕ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ
* ਲਾਜ਼ਮੀ ਯੂਨਿਟ ਕੀਮਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਕੇ ਰਿਟੇਲ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੂਚਿਤ ਖ਼ਰੀਦ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲੈਣ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ
