ਆਕਲੈਂਡ, 18 ਅਕਤੂਬਰ – ਉੱਚ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਰੱਖੋ। ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹਮਲਾਵਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਧਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਸਿਰਫ਼ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ਘਟੀ ਸੀ, ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸਾਲ ਲਈ ਖਪਤਕਾਰ ਮੁੱਲ ਸੂਚਕਾਂਕ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 7.2% ‘ਤੇ ਆ ਗਈ, ਲਗਭਗ 6.5 % ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਘਰੇਲੂ (ਗ਼ੈਰ-ਵਪਾਰਯੋਗ) ਮਹਿੰਗਾਈ ਸੀ, ਜੋ 6.3% ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 6.6% ਹੋ ਗਈ।
ਇਨਫੋਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਦੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਬ੍ਰੈਡ ਓਲਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ‘ਹੁਣ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਓਸੀਆਰ (OCR) ਹੋਰ ਵਧੇਗਾ’। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ (ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਯਥਾਰਥਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਫੜਨ) ਲਈ OCR ਵਿੱਚ 75 ਅਧਾਰ ਬਿੰਦੂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਨਕਦ ਦਰ ਵਿੱਚ 4.25% ਤੱਕ ਸੰਭਾਵਿਤ ‘ਤਿੰਨੇ ਵਾਧੇ’ ਲਈ ਕਰਜ਼ਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਸਟੈਟਸ ਐਨਜ਼ੈੱਡ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿ ਸਾਲਾਨਾ ਮਹਿੰਗਾਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਘਟੀ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤਾਂ 2.2% ਵਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 7.2% ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਚਾਲਕ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਉਪਯੋਗਤਾਵਾਂ ਸਨ। ਜੋ ਕਿ ਜੂਨ ਤਿਮਾਹੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ 7.3% ਸਲਾਨਾ ਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੀ।
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਸਾਲਾਨਾ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ਵਿੱਚ 6.4% ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਬੈਂਕ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਇਸ ਵਾਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 7% ਦੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਸਟੈਟਸ ਐਨਜ਼ੈੱਡ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਹਾਊਸਿੰਗ ਉਸਾਰੀ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਕਿਰਾਏ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧੇ ਨੇ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਰਾਹਤ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਤਿਮਾਹੀ ਲਈ, ਉਪਭੋਗਤਾ ਮੁੱਲ ਸੂਚਕ ਅੰਕ 2.2% ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ 24% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ 1999 ਵਿੱਚ ਇਸ ਲੜੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤਿਮਾਹੀ ਵਾਧਾ ਹੈ। ਟਮਾਟਰ, ਲੇਟਸ ਅਤੇ ਬਰੋਕਲੀ ਨੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ। ਸਤੰਬਰ 2021 ਦੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਤੰਬਰ 2022 ਤਿਮਾਹੀ ‘ਚ ਨਵੇਂ ਘਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 17% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿੱਤ ਬੁਲਾਰੇ ਨਿਕੋਲਾ ਵਿਲਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਲੇਬਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ‘ਤੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਵਿਆਪਕ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਉੱਚੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਰਚੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅੱਗ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ।
ਪਰ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਰੌਬਰਟਸਨ ਨੇ ਜ਼ਿੱਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਲਈ ‘ਅਸਥਿਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ’ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਪੰਪ, ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਅਤੇ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਦਬਾਅ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗੀ ਅਤੇ ਸਰਪਲੱਸ ਵੱਲ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਵਧਾਨ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ, ‘ਇਹ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀਆਂ ਲਈ ਉਧਾਰ ਲੈ ਕੇ ਜੋਖ਼ਮ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਮੀਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਯੂਕੇ ‘ਚ ਦੇਖਿਆ ਹੈ’।
