ਸਟਾਕਹੋਮ, 5 ਅਕਤੂਬਰ – ਸਾਲ 2023 ਦਾ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਨੋਬੇਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਲੇਖਕ ਜੌਨ ਫੋਸੇ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਨੇ ਅੱਜ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਨਾਟਕਾਂ ਅਤੇ ਵਾਰਤਕ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਅਣਗਿਣਤ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਲੇਖਿਕਾ ਐਨੀ ਅਨੋਇਕਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਦੁਆਰਾ, ਐਨੀ ਨੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਤੀਬਰਤਾ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਐਨੇ ਐਨੋਕਸ ਨੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਵਲ, ਲੇਖ, ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਬਦੁਲਰਾਜ਼ਕ ਗੁਰਨਾਹ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਬਸਤੀਵਾਦ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 2019 ਵਿੱਚ, ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਲੇਖਕ ਪੀਟਰ ਹੈਂਡਕਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਮ ਲਿਖਤ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਮ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਜੌਨ ਫੋਸੇ, ‘ਫੋਸ ਮਿਿਨਮਲਿਜ਼ਮ’ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਨਾਵਲ ‘ਸਟੈਂਜਡ ਗਿਟਾਰ’ (1985) ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੇਸ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਰਦਨਾਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣਾ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦ ਸਟੇਨਡ ਗਿਟਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਿਖਆ ਕਿ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਮਾਂ ਕੂੜਾ ਸੁੱਟਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਫਲੈਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਬੱਚਾ ਅਜੇ ਵੀ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਮਦਦ ਮੰਗਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ, ਕਾਫਕੇਸਕੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ‘ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ’ ਲੱਭਦੀ ਹੈ। ਫਰਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ: ਫੋਸ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਪਛਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
